نشریه رستنیها
پیاپی 1-4 (پاییز و زمستان 1379)

در این نوشته دو گونه قارچ جدید به اسامی Cercospora fraxinicola Ershad, sp. nov روی Fraxinus rotundifoha و Ramularia rubicola Ershad, sp.nov. روی Rubus caesicus پیشنهاد شده اند. توصیف هر دو قارچ و ترسیمی از اندامهای آنها همراه با شکلی از علایمی که روی میزبان خود ایجاد میکنند، ارایه گردیده است.

تعداد 4 گونه خزه متعلق به 4 جنس و 4 تیره از ارتفاعات هزار مسجد واقع در شمال خراسان برای نخستین بار از ایران گزارش می شوند. این گونه ها عبارتند از:Orthotrichum schimperi، Bryum badium، Grimmia alpicola و Pottia lanceolata.
شرح هر یک از گونه ها همراه با تصاویر مربوطه، محل جمع آوری و پراکنش آنها در دنیا توضیح داده می شود.

هشت گونه زنگ متعلق به جنس های Puccinia و Uromyces روی جنس های مختلف گیاهان تیره Cyperaceae از ایران گزارش و شرح داده شدند. گونه های P. caricicola، P. eriophori، P. scirpi Puccinia cyperi، P. conclusa و Uromyces lineolatus subsp. Lineolatus بعنوان گونه های جدید برای فلور زنگهای ایران معرفی شدند. مرحله II گونه P. dioicae برای اولین بار در ایران گزارش شد. مرحله II گونه P. opizii در نمونه ایرانی این زنگ مورد بررسی قرار گرفته و شرح داده شد. مردود بودن اطلاق نام Uromyces scirpi به گونه Uromyces موجود روی گیاه Bolboschoenus maritimus مورد بحث قرار گرفت، همچنین میزبانهای جدید برای گونه P. eriophori معرفی گردید و کلیدی جهت تشخیص زنگهای شناخته شده روی گیاهان تیره Cyperaceae در ایران ارایه شد.

در این مقاله 8 گونه از تیره گندمیان، متعلق به 6 قبیله که برای ایران جدید می باشد، گزارش شده است به اسامی:Aegilops peregrina, Aeluropus pungens, Calamagrostis decora, Chloris virgata, Digitaria stricta, Echinochloa macrocarpa, Eragrostis tenella, Panicum capillare.

به منظور بررسی میکوفلور بذر کنجد، 17 رقم (یک نمونه از هر کدام) بذر محصول سال 1376، جمع آوری گردید. جداسازی و تشخیص گونه ها، با استفاده از روش های استاندارد در آزمایشگاه انجام گرفت. از اجزای مختلف بذر، تعداد 145 جدایه بدست آمد که به 15 جنس و 34 گونه قارچی تعلق داشتند. بین آنها Acremonium strictum، Alternaria raphani، Chaetomium olivaceum، Ch. Macrocarpum، Ch. Oxysporum، Scopulariopsis brevicaulis و Ulocladium lanuginosum برای میکوفلور ایران جدید بوده و بیشترین جدایه ها متعلق به Alternaia alternata، A. raphani، Aspergillus flavus، A. niger و Rhizopus oryzae بودند، و جداسازی 24 گونه آنها از بذر کنجد جدید می باشد.

در بررسی حاضر ضمن مطالعه اثر دما و نور بر جوانه زنی و میزان خفتگی بذر سه گونه مهم سس (Cuscuta planiflora, Cuscuta campestris, Cuscuta monogyna)، تاثیر عوامل مختلفی مانند ساییدگی شیمیایی با استفاده از سولفوریک اسید 98 درصد و مکانیکی، لایه بندی یا سرمادهی و طول مدت آن و همچنین تاثیر برخی مواد شیمیایی از قبیل پتاسیم نیترات، آمونیوم سولفات و اوره در شکست خفتگی بذر در گونه های مذکور مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشها به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. نتایج بدست آمده حاکی از وجود اختلافهایی در زمینه شرایط بهینه جوانه زنی برای سه گونه مذکور بود. همچنین میزان عمق خفتگی در سه گونه مذکور متفاوت بوده و عوامل مکانیکی و شیمیایی و لایه بندی برای هر یک از گونه ها در شکست خفتگی بذر تاثیر متفاوتی داشت. بطور کلی نور در جوانه زنی بذور سه گونه مذکور باز دارنده نبود. حتی نور متناوب در گونه C. monogyna موجب تحریک جوانه زنی شده است. سولفوریک اسید و پتاسیم نیترات بعنوان ابزارهای شیمیایی در شکست خفتگی موثر بوده و نیز سایش مکانیکی تاثیر بسزایی در برداشت خفتگی داشته است. عامل خفتگی در پوسته بذر بوده و احتمالا پوسته بذر بطریقه مکانیکی موجب خفتگی گردیده است. در بررسی حاضر همچنین ساختمان سطحی بذر در گونه های مذکور با استفاده از میکروسکوپ الکترونی ترانگاره ای (SEM) بررسی و با یکدیگر مقایسه گردید و نیز تاثیر آن بر خفتگی بذر بررسی شد. بذور گونه C. monogyna که در مقایسه با دو گونه دیگر بویژه گونه C. planiflora پوسته هموارتری داشتند دارای خفتگی کمتری بودند. در گونه C. monogyna نیز در مقایسه با دو گونه دیگر به کار بردن ابزارهای شکست خفتگی حتی سولفوریک اسید تاثیر بیشتری در تخریب پوسته بذر و افزایش درصد جوانه زنی داشت. در صورتیکه در بذور گونه C. planiflora که دارای آرایش سطحی بسیار خشن و چین خوردگی های عمیقتری بودند، عوامل و ابزارهای مذکور تاثیر کمتری در شکست خفتگی داشتند.

در این بررسی تعداد شش تاکسون از قارچهای میکرومیست منطقه کرج که غالبا توسط نگارندگان و طی سالهای 78-1375 جمع آوری گردیده اند برای اولین بار از ایران گزارش می گردند. اسامی این تاکسونها عبارت است از: Ramularia geranii var. geranii روی Geranium pyrenaicum، Septoria gallica روی Colchicum robustum، Sphaerotheca macularis روی Humulus lupulus، Urocystis fischeri روی Carex sp.، Tilletia bornmuelleri روی Taeniatherum asperum و Venturia adusta روی Epilobium hirsutum.
بعلاوه گونه های Sphaerotheca aphanis، S. ferruginea، S. plantaginis، Neoovularia ovata، Septoria cruciata، S. plantaginis و Stagonospora fuckelli به عنوان گونه های کم شناخته یا کمیاب برای فلور قارچهای ایران معرفی و تشریح می گردند. میزبانهای گیاهی جدید متنوعی برای قارچهای تعیین نام شده در ایران و جهان معرفی می شوند و اطلاعات متنوعی در خصوص تنوع مرفولوژیکی، اکولوژی و بعضا تاکسونومی گونه های بررسی شده ارایه می گردد.

به منظور شناسایی گونه ها، تعیین دامنه میزبانی و بررسی مسایل تاکسونومیک قارچهای تیره Erysiphaceae در استان گیلان این تحقیق از سال 1376 شروع گردید. تاکنون 27 گونه شناسایی و تعیین نام شده اند. آرایه های Podosphaera clandestine var. cydonia، Erysiphe circaeae، E. punicae، E. urticae، Microsphaera multappendicis، M. erlangshanensis و M. trifolii برای نخستین بار از ایران گزارش می شوند. برای اولین بار یک عضو از تیره (Parietaria officinalis) urticaceae به عنوان میزبان جدید (Matrix nova) برای Phyllactinia guttata معرفی می شود. همچنین Phuopsis stylosa میزبان جدیدی برای E. gallii تشخیص داده شد. هیجده گونه دیگر شامل:E. aquilegiae, E. biocellata, E. cichoracearum, E. cruciferarum, E. galeopsidis, E. heraclei, E. lycopsidis, E. pisi, E. polygoni, E. sordida, M. alhagi, M. astragali, Sawadaea bicornis, Sphaerotheca fusca, S. plantaginis, Uncinula adunca, U. prunastri, U. clandestinaاگر چه قبلا از ایران گزارش شده اند ولی اغلب برای میکوفلور استان گیلان جدید می باشند

پس از بررسی سیاهکهای تیره Liliaceae این نتیجه حاصل کشت که لازم است این سیاهک ها در جنس جدیدی قرار گیرند. بر این اساس جنس جدیدی همراه با سه ترکیب جدید پیشنهاد می شوند که عبارتند از Vankya Ershad که گونه پایه آن ترکیب جدید V. ornithogali (Schmidt et Kunze) Ershad می باشد. دو ترکیب جدید دیگر V. heufleri (Fuckel) Ershad و V. vaillantii (L.-R. et C. Tulasne) Ershad نام دارند.